Καλλιέργεια Σαλέπι

Το σαλέπι (Orchis mascula) είναι ένας είδος άγριας ορχιδέας, γνωστό και ως σερνικοβότανο. Θαυματουργό για τις ιδιότητές του, τις γνωρίζουν οι περισσότεροι από τους αρχαίους πολιτισμούς ως και σήμερα.  Mαλακτικό και αποχρεμπτικό των πνευμόνων, για κρυολόγημα, γρίπη, βήχα, βρογχίτιδα, θερμαντικό, δυσεντερία, πεπτικά και στομαχικά προβλήματα, νεφρά, αφροδισιακό,  τονωτικό του οργανισμού, καταπραϋντικό κλπ.  Είναι όμως και είδος υπό εξαφάνιση, αφού η μεγάλη του ζήτηση, έχει οδηγήσει αρκετούς στην αλόγιστη, απρόσεκτη και καταστροφική συλλογή του. Το σαλέπι δεν καλλιεργείται και θα το συναντήσουμε σε αρκετά βουνά, κυρίως της Βόρειας Ελλάδας, σε αρκετό υψόμετρο (πάνω από 500 μ) ανθισμένο από Μάιο έως και τέλος Ιουνίου. Θέλει ηλιόλουστα μέρη, πλούσια σε οργανική ουσία και καλώς στραγγιζόμενα.  Η σπανιότητά του, η ομορφιά του καθώς και οι πολύτιμες ιδιότητές του ήταν διαχρονικά μια καλλιεργητική πρόκληση για μας. Ο Γιώργος, ένας πολύ καλός μας φίλος, μας έφερε από τα βουνά των Γρεβενών 2 ανθισμένα σαλέπια. Το περασμένο Σάββατο πήγαμε στο χωριό και τα μεταφυτέψαμε σε χώμα αφράτο, πλούσιο σε οργανική ύλη και καλώς στραγγιζόμενο. Βέβαια το υψόμετρο του χωριού μας δεν είναι κατάλληλο, αφού είναι πεδινό, αλλά αισιοδοξούμε ότι θα ευδοκιμήσει. Έτσι ξεκινήσαμε πριν 2 χρόνια με το τσάι του βουνού (σιδερίτη) και δικαιωθήκαμε, αφού η καλλιέργειά του είναι πολύ αποδοτική και με άριστη ποιότητα.

Μάλιστα το ένα σαλέπι το φυτέψαμε δίπλα στον σιδερίτη, πιθανολογώντας ότι μπορεί να πάρει λίγο από την «βουνίλα» και την προσαρμοστικότητα του. Πάντως από την έρευνα που κάναμε η καλλιέργεια του σαλεπιού είναι δύσκολη από την αναπαραγωγή των σπόρων, που φυτρώνουν μόνο στο κοντινό υπόβαθρο υπάρχουσας ρίζας. Ο άλλος τρόπος είναι με τον έναν από τους 2 βολβούς που έχει. Κατά τον αειφορικό τρόπο συλλογής μαζεύουμε τον έναν βολβό και αφήνουμε τον άλλο για να ξαναβλαστήσει την επόμενη άνοιξη.

Συλλογή ανθισμένου Φασκόμηλου για απόσταξη

Το φασκόμηλο φέτος άνθισε πρώιμα (2 βδομάδες νωρίτερα), από αρχές Απριλίου. Συλλέξαμε τα άνθη για να τα αποστάξουμε. Σύμφωνα με την διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία το φασκόμηλο έχει περισσότερο αιθέριο έλαιο στα άνθη και τα τρυφερά φύλλα που βρίσκονται χαμηλότερα από τον βότρυ. Όταν πρόκειται να χρησιμοποιειθεί ως ξηρή δρόγη είτε ως αφέψημα είτε για άλλες χρήσεις μαζεύονται τα φύλλα από τον Ιούλιο εως και τέλος Σεπτέμβρη. Στον Βοτανόκηπο καλλιεργούμαι κυρίως salvia officinalis. Έχουμε όμως και μερικές ρίζες από salvia fruticosa και salvia triloba. Η τελευταία είναι παραδοσιακή Ελληνική ποικιλία με μοναδικό άρωμα και με λιγότερη καμφορά.