Εδώδιμο,
Φαρμακευτικό και Δηλητήριο!
Ονομάζεται επίσης
Μαυρόχορτο, Βρωμοβότανο, Αμπελουρίδα, Πομιλοχόρταρο, Poisonberry. Στο χωριό μας
το λέμε αγριοντοματιά και με αυτό το όνομα μπορείτε να το συναντήσετε και
αλλού. Ανήκει στην Οικογένεια SOLANACEAE, γένος SOLANUM, είδος NIGRUM. Είναι
ετήσιο(ή και διετές) ζιζάνιο Δεν μπορεί να αναπτυχθεί
καλά σε σκιά και θέλει γενικά φως. Προτιμά ξηρό
ή υγρό, αλλά στραγγιζόμενο έδαφος. Φυτρώνει σχεδόν παντού στην γη, εκτός από
μεγάλα υψόμετρα. Ο βλαστός του διακλαδώνεται (έχει πολλά κλαδιά σε σχήμα
βεντάλιας), είναι λείος και μπορεί να
φθάσει σε ύψος το 1 μέτρο (τότε γίνεται ξυλώδης). Τα φύλλα του είναι τρυφερά
και ωοειδή με χρώμα βαθύ πράσινο. Ανθίζει από Ιούλιο ως Σεπτέμβριο και οι
σπόροι του ωριμάζουν από Αύγουστο ως και
τον Νοέμβριο. Τα άνθη του είναι λευκά και μικρά, ερμαφρόδιτα (έχουν αρσενικά
και θηλυκά όργανα) που γονιμοποιούνται από έντομα. Ο καρπός είναι μικρός
σχετικά, σφαιρικός και είναι αρκετοί μαζί σε τσαμπί.. Στην αρχή είναι πράσινος
και όταν ωριμάζει γίνεται μαύρος.
Υπάρχει μια
μεγάλη διαφωνία για το αν ή όχι τα φύλλα ή οι καρποί του φυτού είναι
δηλητηριώδη. Οι απόψεις ποικίλλουν από δηλητηριώδες έως ασφαλή για κατανάλωση. Η
τοξικότητα του μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την ποικιλία αλλά και την
περιοχή που καλλιεργείται. Μελέτες έχουν δείξει σοβαρές διαφορές στην
τοξικότητα για την ίδια ποικιλία που καλλιεργείται σε διαφορετική περιοχή με
άλλο μικροκλίμα. Το φυτό πάντως καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του πλανήτη
για τρόφιμο, τόσο για τον καρπό του όσο και για τα φύλλα του. Εκεί που όλοι συμφωνούν είναι στην απαγόρευση
της χρήσης του άγουρου (πράσινου) καρπού για τροφή, αφού περιέχει την υψηλότερη
συγκέντρωση τοξινών. Οι τοξικές ουσίες που περιέχει είναι οι glycoalkaloid, σολαμαργίνη,
σολασονίνη, σολανίνη, που έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση στους άγουρους καρπούς. Η δηλητηρίαση από κατανάλωση στύφνου
εμφανίζει συμπτώματα 6 έως 12 ώρες μετά την κατάποση. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης
περιλαμβάνουν πυρετό , εφίδρωση, εμετό, κοιλιακό πόνο, διάρροια , σύγχυση,
υπνηλία και δυνητικά θάνατο. Ο θάνατος προέρχεται από καρδιακές αρρυθμίες και
αναπνευστική ανεπάρκεια. Έχουν αναφερθεί θάνατοι ζώων και μικρών παιδιών από κατανάλωση
άγουρων καρπών.