Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2015

Πασσιφλόρα (Passiflora incarnata)



Η πασσιφλόρα (Passiflora incarnata) είναι αγγειόσπερμα, ανήκει στην οικογένεια των Passifloraceae, στο γένος Passiflora. Στην Ελλάδα την συναντάμε με το όνομα Ρολογιά, ενώ άλλο διεθνές γνωστό όνομα της είναι το λουλούδι του πάθους (passion flower). Πολυετές φυτό, ταχείας ανάπτυξης, αναρριχώμενο  έως 7 μέτρα σε ύψος. Στον κήπο μας την πρώτη χρονιά ξεπέρασε τα 4 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι σκούρα πράσινα (ελαφρώς γυαλιστερά) και συνήθως τρίλοβα ή πεντάλοβα. Ο βλαστός είναι μακρύς με πολλούς έλικες. Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, μεγάλα, σπάνιας ομορφιάς και ανθίζουν το καλοκαίρι. Τα πέταλα είναι συνήθως κρεμ χρώματος, με  ροζ ή γαλάζιες αποχρώσεις με ένα μπλε μωβ στεφάνι στο κέντρο. Οι 5 στήμονες είναι κιτρινοπράσινοι και έχουν 3 καφεπράσινα στίγματα πάνω τους. Το όνομα του, λουλούδι των παθών, το πήρε από τους ιεραποστόλους που τους θύμιζε το πάθος κατά το σταύρωμα του Χριστού (το μπλε μοβ στεφάνι στην εσωτερική κορώνα του θυμίζει το αγκάθινο στεφάνι, οι 5 στήμονες τις πληγές του Χριστού και τα τρία στίγματα τα καρφιά της σταύρωσης). Παράγει πράσινους καρπούς που όταν ωριμάσουν γίνονται κίτρινοι ή πορτοκαλί. Το μέγεθός του μοιάζει με το λεμόνι, αλλά μπορεί να φθάσει σε κάποιες ποικιλίες και το σχήμα του πεπονιού. Το "φρούτο" της πασσιφλόρας στα περισσότερα είδη είναι βρώσιμο, όταν είναι ώριμο. Συγκεκριμένα τρώγονται οι καρποί που βρίσκονται στο εσωτερικό του "φρούτου" και είναι μεγάλη γκουρμεδιά! Με τους καρπούς επίσης φτιάχνονται μαρμελάδες, χυμοί, παγωτά (ως γαρνιτούρα), οινοπνευματώδη και ζελέ.  
Καλλιέργεια:

Η πασσιφλόρα είναι γηγενές φυτό της Αμερικής και υπήρξε ένα πολύ θεραπευτικό βότανο για τις φυλές των Ινδιάνων και τους Αζτέκους. Το 1800 άρχισε να γίνεται δημοφιλές και να καλλιεργείται και στην Ευρώπη. Παρότι είναι ένα τροπικό φυτό, σήμερα καλλιεργείται σχεδόν παντού στη γη εκτός από τις πολύ κρύες περιοχές και τα ψηλά υψόμετρα. Η ρίζα του αντέχει στην παγωνιά, ως και -20 βαθμούς για ηλικιωμένα φυτά. Προτιμά αμμώδη (αλλά και αργιλώδη) και ελαφρώς όξινα εδάφη. Θέλει νερό, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες και ήλιο. Καλλιεργείται σε πολλές χώρες της Αμερικής, της Αφρικής και στην Ινδία. Στο χωράφι χρησιμοποιούνται 3 τρόποι: πέργολα, τύπου κληματαριάς και τύπου Τ  πέργολα. Είναι ανθεκτικό σε μυκητιάσεις και προσελκύει μέλισσες, πεταλούδες και άλλα έντομα. Χρειάζεται κλάδεμα ανανέωσης και πρέπει να μην έχει βλαστούς κάτω του ενός μέτρου. Υπάρχουν καταγεγραμμένα πάνω από 500 είδη πασσιφλόρας. Τα πιο γνωστά είναι : incarnata, edulis, laurifolia, badea granadilla, alata, caerylea, mollissima, antioquensis κλπ. Καλλιεργείται και ως διακοσμητικό σε κήπους και αυλές.