Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

Ωρίμανση Σαπουνιών


Μετά την παρασκευή του σαπουνιού με την ψυχρή μέθοδο και την τοποθέτησή του σε καλούπια, ακολουθεί μια διαδικασία ωρίμανσης που είναι επίσης πολύ σημαντική και πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή. Το σαπούνι κάθεται στο καλούπι για μια δυο μέρες μέχρι να πήξει καλά, ώστε να μπορεί να ξεκαλουπωθεί εύκολα και χωρίς να χάσει την φόρμα του. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το είδος των ελαίων σαπωνοποίησης και το ποσοστό υπερλίπανσης που χρησιμοποιήσαμε. Με υπερλίπανση 10% και «μαλακά» έλαια θα χρειαστεί τουλάχιστον 2 μέρες παραμονής στο καλούπι. Σε αυτή τη φάση το ph του σαπουνιού μπορεί και να ξεπερνάει το 12. Στη συνέχεια αποθηκεύουμε τα σαπούνια σε μέρος σκοτεινό, αεριζόμενο, απαλλαγμένο υγρασίας και θερμοκρασίας από 15-22 βαθμούς Κελσίου. Εκεί πρέπει να παραμείνουν τουλάχιστον 7 εβδομάδες για να αποβάλλουν την υγρασία τους και να πέσει το ph τους, ώστε να γίνουν φιλικότερα για την επιδερμίδα. Και εδώ ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το είδος των ελαίων, την υπερλίπανση αλλά και την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιήσαμε κατά την παρασκευή του. Υπάρχουν διάφοροι μπακάλικοι τρόποι που μετράει κανείς το ph, όπως τα χαρτάκια με την χρωματική ένδειξη, η μέθοδος του κόκκινου λάχανου και άλλοι. Ο ασφαλέστερος και πιο αξιόπιστος τρόπος είναι το πεχάμετρο υγρών. Στο Βοτανόκηπο έχουμε προμηθευτεί τέτοιο πεχάμετρο και μετράμε συνεχώς τα σαπούνια μας. Σε πολύ μικρή ποσότητα απιονισμένου νερού τρίβουμε λίγο σαπούνι και μετράμε το υγρό διάλυμα που προκύπτει. Συνήθως μετά από 2 μήνες ωρίμανσης τα σαπούνια μας έχουν ph 8,4 με 9,2. Στη βιομηχανία χρησιμοποιούν το Ε330 (κιτρικό οξύ), που θεωρείται ακίνδυνο, προκειμένου να ρίξουν το ph. Βρήκαμε όμως ότι και αυτό θεωρείται ύποπτο καρκινογενέσεων (http://www.pressinaction.gr/ey-zin/item/1034-ta-e-poy-kanane-ftera και http://www.netlife.gr/nutrition/food-preservatives ). Θα το ψάξουμε περισσότερο, αλλά έτσι και αλλιώς δεν το υιοθετούμε και ούτε το χρησιμοποιούμε.  Μετρήσαμε βιομηχανικά και άλλα επώνυμα χειροποίητα σαπούνια και τα βρήκαμε με ph γύρω στο 9. Σε κάθε περίπτωση όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο πέφτει το ph του σαπουνιού, αρκεί να «αναπνέει» και να μην είναι αεροστεγώς συσκευασμένο.

Tips:  Μέγας εχθρός του χειροποίητου σαπουνιού είναι η υγρασία. Όταν το χρησιμοποιείται πρέπει να φροντίζεται να παραμένει στεγνό, αλλιώς γλιτσιάζει και «λιώνει». Αυτό γίνεται εξαιτίας της γλυκερίνης που περιέχει, αφού στην ψυχρή μέθοδο παρασκευής είναι ζητούμενη και δεν απομακρύνεται. Σκεφτήκαμε και τοποθετήσαμε ένα σχοινάκι κατά το καλούπωμα, ώστε όταν το χρησιμοποιεί κανείς να μπορεί να το κρεμάσει για να στεγνώνει πιο εύκολα.

9 σχόλια:

  1. kαλημέρα, μολις παρακολούθησα ενα σεμιναριο για την παρασκευη σαπουνιου με την κρυα μέθοδο στο σπιτι αλλά συνεχίζω να έχω μια μεγάλη απορία σχετικά με το μέρος που πρέπει να τοποθετηθούν τα σαπούνια για να γίνει ωρίμανση.
    Η "δασκάλα" μας είπε να γίνει σε στεγασμένο εξωτερικό χώρο. Εδώ διαβάζω για σκοτεινο αεριζόμενο χώρο.
    Τι να κάνω λοιπόν εγώ που ζω σε διαμέρισμα στην Αθήνα? Οσον αφορά δε την απαιτούμενη θερμοκρασία ωρίμανσης , μάλλον πρέπει να περιμένω το φθινόπωρο για να φτιάξω το πρώτο μου σαπουνάκι?
    Σας ευχαριστώ. Κάτια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητή Κάτια
    Η ωρίμανση του σαπουνιού δεν θέλει ήλιο. Αν όμως ο εξωτερικός χώρος είναι αρκετά σκιερός, δεν νομίζω να υπάρχει πρόβλημα. Επίσης δεν θέλει υγρασία και πρέπει να αερίζεται καλά ο χώρος. Επιθυμητή είναι επίσης μια θερμοκρασία γύρω στους 20 βαθμούς και οι καλοκαιρινές εξωτερικές 40αρες δεν βοηθούν στην ωρίμανση. Αν έχεις μια υπόγεια αποθήκη με παράθυρο ή αερισμό, νομίζω ότι είναι ιδανική και για το καλοκαίρι. Καλή επιτυχία και να προμηθευτείς πεχάμετρο, απαραίτητο για τα πρώτα σαπουνάκια σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ευχαριστώ πολύ για την άμεση απάντηση. Δυστυχώς δεν έχω κατάλληλη αποθήκη, επειδή όμως δεν αντέχω να περιμένω το φθινόπωρο θα φτιάξω λίγο σαπούνι με 500 γραμ. λάδια. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το χαμομηλόλαδο που εχω στον ήλιο ή θα καταστραφούν τα συστατικά του ? Μήπως είναι καλύτερα να το χρησιμοποιήσω στα πρόσθετα? Επίσης εαν αντι για νερό χρησιμοποιήσω νερό απο πατζάρι ή καρότο (κρύο όπως διάβασα για τα εσπεριδοειδή) θα πάρω και το αντίστοιχο χρώμα ?
    Απειρες, θα σκεφτείτε, οι ερωτήσεις του ενθουσιώδη αρχάριου. Εαν μου απαντήσετε είναι σίγουρο ότι θα έχω μερικές ακόμα. Κάτια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. καλησπέρα , το σαπούνι για τα μαλλιά ,είναι καλύτερα να μην εχει υπερλίπανση ? γιατί με υπερλίπανση 10% τα μαλλιά λαδώνουν .
    -επίσης πως λέγεται το πεχάμετρο υγρών (μάρκα)??
    -ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος για να ρίξουμε το ph με φυσικό τρόπο ???

    ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φίλτατη Κάτια
    Στην ψυχρή μέθοδο δεν ανεβάζουμε την θερμοκρασία πάνω από 45 βαθμούς, οπότε σε κανένα λάδι δεν καταστρέφονται τα συστατικά του. Μπορείς άφοβα να χρησιμοποιήσεις αντί για νερό ότι αναφέρεις. Η υπερλίπανση μέχρι 8-10% δεν λαδώνει τα μαλλιά, αντίθετα χρειάζεται αφού το χειροποίητο σαπούνι τα ξηραίνει. Το πεχάμετρο θα το ψάξεις ώς πεχάμετρο υγρών. Αυτό χρησιμοποιούν και οι ενυδρυόφιλοι. Με το λεμόνι υπάρχει μια μικρή μείωση του ρΗ, αλλά θέλει πολύ ποσότητα που θα δώσει όμως λεμονάτο σαπούνι. Υπάρχουν ρυθμιστές ρΗ που παρουσιάζονται ως φυσικοί, αλλά τελευταίες έρευνες τους παρουσιάζουν ως επικίνδυνους. Η φυσική ωρίμανση οδηγεί και σε χαμηλό ρΗ, μέχρι 8,5

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. σας ευχαριστω πολύ για την απάντηση.
    Είναι πολυ κατατοπιστική. Η μόνη απορία που μου έμεινε είναι αν η χρηση των διάφορων χυμών αντί για νέρο δίνει και το αντίσοιχο χρώμα στα σαπούνια. Επίσης θα ήθελα να μου λέγατε αν κατά την γνώμη σας όταν χρησιμοποιούμε οτιδήποτε εκτός νερού για την αλισίβα πρέπει να ειναι παγωμένο ή κατεψυγμένο όπως το γάλα και σε τι χρησιμεύει αυτο. Ευχαριστώ πολύ Κάτια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γειά σας, έφτιαξα σαπουνι με την κρύα μέθοδο. Μετά απο 2,5 μήνες το μέτρησα σε τις ειδικές ταινίες και μου δείχνει ph 11. Ο τρόπος που το μετράω είναι να βρέχω το σαπούνι σε μια επιφανεια του με λίγο νερό και να εφάπτω πάνω του την ταινια. Υπάρχει περίπτωση να κάνω λάθος ως προς τον τρόπο μετρησης και να παίρνω λάθος ενδείξεις? ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ/ή ανώνυμε/η
    Η ταινία δεν είναι αξιόπιστη μέθοδο μέτρησης πεχα. Ο σωστός τρόπος είναι πεχάμετρο υγρών. Την διαδικασία την έκανες σωστά, αλλά μπορεί να έχεις μεγάλη απόκλιση(ακόμη και πάνω από 1 βαθμό). Πάντως υψηλό πεχά σημαίνει περισσότερη καυστική σόδα και λάθος αναλογίες στη συνταγή. Να προσέχεις γιατί το υψηλό πεχα δεν κάνει για το σώμα και τα μαλλιά(που έχουν πεχα κάτω από 7.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Σας ευχαριστω πάρα πολύ για την συμβουλή. Θα φροντίσω να προμηθευτώ πεχάμετρο υγρών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή