Σπιτικό Σπορείο ντομάτας και καλοκαιρινών

Από τέλη Ιανουαρίου μπορούμε να κάνουμε σπορείο ντομάτας, μελιτζάνας, πιπεριάς και όλων των  καλοκαιρινών μας φυτών. Η εξωτερική θερμοκρασία όμως δεν ευνοεί, αφού μπορεί να είναι χαμηλή και να κάνει ακόμη και παγωνιές. Η λύση είναι να φτιάξετε ένα θερμοκήπιο με ειδικό νάυλον θερμοκηπίου, αλλά και πάλι πρέπει να βρείτε ένα τρόπο να το ζεστάνετε. Ένα σπορείο πρέπει να έχει ελάχιστη θερμοκρασία 8^οC, ενώ η κατάλληλη είναι 17 ^οC με 20 ^οC. Υπάρχουν και έτοιμες λύσεις με διακόπτες και σώματα, αλλά από την μια στοιχίζουν αρκετά στην αγορά τους και από την άλλη έχουν μια υπολογίσιμη κατανάλωση ενέργειας. Επιπλέον οι μπαξεβάνηδες της πόλης συνήθως δεν έχουν και χώρο μεγάλο για να το τοποθετήσουν. Σας προτείνουμε ένα σπορείο μέσα στο σπίτι, χωρίς κανένα έξοδο και με μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

Αρχίζουμε με την επιλογή του υποστρώματος, δηλαδή του χώματος που θα φυτέψετε τους σπόρους. Θα πάρετε χώμα από τον μπαξέ σας και θα το αναμείξετε με χωνεμένη κοπριά 20% εως 30% και λίγο άμμο(10%). Η κοπριά πρέπει να είναι καλά χωνεμένη και να εξασφαλίσετε ότι προέρχεται από ζώα που δεν έχουν πάρει αντιβιοτικά. Το κομπόστ είναι επίσης μια πολύ καλή λύση σε μείγμα με περλίτη ή άμμο. Μπορείτε να αγοράσετε και έτοιμο σακί από φυτώρια. Μια καλή επιλογή είναι ένα μείγμα από τύρφη(50%), περλίτη (20%), κομπόστ (30%) και θα το βρείτε γύρω στα 4 ευρώ τα 20 λίτρα. Πάμε στους σπόρους. Η επιλογή σας πρέπει να είναι αυστηρά οι ντόπιες ποικιλίες που είναι προσαρμοσμένες στο τόπο μας και μπορείτε να αναπαράγεται εύκολα τους επόμενους σπόρους σας. Τα υβρίδια που  παράγουν και διακινούν κυρίως μεγάλες πολυεθνικές είναι αφενός ακριβά και αφετέρου δεν μπορείτε να πάρετε σπόρους που θα κάνουν ικανοποιητική παραγωγή την επόμενη χρονιά. Ο υβριδισμός είναι μια διαδικασία που γίνεται και στην φύση και ως φυσική διαδικασία είναι αποδεκτή. Στον μπαξέ μας καλλιεργούμε για 5^η χρονιά μια ποικιλία ντομάτας που προέκυψε από φυσικό υβριδισμό δύο άλλων ντόπιων ποικιλιών. Τα υβρίδια των εταιριών όμως περιέχουν επιπλέον και ένα «στείρο» γονίδιο που είναι υπεύθυνο  για την μειωμένη ως ελάχιστη παραγωγή των επόμενων χρόνων. Ο σκοπός προφανής και δεν είναι άλλος από την αγορά των υβριδικών σπόρων κάθε χρόνο, δηλαδή κέρδος. Ντόπιες ποικιλίες σπόρων είναι εύκολο να βρείτε, αφού αυτή την εποχή γίνονται πολλές γιορτές διάθεσης και ανταλλαγής σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Επίσης για προμήθεια σπόρων μπορείτε να απευθυνθείτε  στις διαχρονικές συλλογικότητες του Πελίτι και του Αιγίλοπα, καθώς και σε δεκάδες άλλες ομάδες που δραστηριοποιούνται τελευταία στις αστικές – περιαστικές καλλιέργειες με ντόπιες ποικιλίες. Αν είστε στην γειτονιά μας επικοινωνήστε να σας διαθέσουμε και εμείς, αφού πάντα κρατάμε αρκετούς.

Στη συνέχεια θα επιλέξουμε τα κεσεδάκια που θα σπείρουμε. Δεν χρειάζεται να αγοράσετε, αφού μπορείτε να επαναχρησιμοποιήσετε άχρηστα υλικά της κουζίνας σας. Π.χ. πλαστικά από βούτυρο, από γιαούρτι, από μπουκάλια νερού – αναψυκτικών, πλαστικά ποτήρια, κτλ. Θα πρέπει να τα διαμορφώσετε κατάλληλα κόβοντάς τα όποια είναι ψηλά(αποδεκτό ύψος 5 ως 10 εκ) και κάνοντας τα όλα μερικές τρύπες στον πάτο τους για να στραγγίζει το νερό από το πότισμα. Γεμίζουμε τα κεσεδάκια μας με το χώμα και φυτεύουμε τους σπόρους σε βάθος το πολύ 1 εκατοστό (για ντομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα, μικρούς σπόρους). Για μεγαλύτερους όπως πεπόνι, καρπούζι, κολοκύθι αυξάνουμε το βάθος στα 2-2,5εκ.   Μια γενική αρχή είναι το βάθος να είναι 3-4 φορές το μέγεθος του σπόρου. Φροντίζουμε να υπάρχει επαρκή υγρασία ποτίζοντας με ψεκαστήρι σχεδόν καθημερινά από λίγο.

 

Θα σας προτείνουμε 2 τρόπους σποράς: τον «συλλογικό» που εξοικονομείς χώρο και τον «ατομικό». Κατά τον συλλογικό τρόπο σπέρνουμε πολλούς σπόρους σε μεγάλα κεσεδάκια. Αφού τα σπείρουμε τα κρατάμε μέσα στο σπίτι σε ζεστό περιβάλλον. Έτσι με 3-4 μεγάλα πλαστικά έχουμε σπείρει όλα τα καλοκαιρινά μας φυτά και δεν χρειαζόμαστε πολύ χώρο για να τα τοποθετήσουμε. Η ντομάτα φυτρώνει σε 6-7 μέρες, η μελιτζάνα και η πιπεριά σε

13-15 μέρες(αν τα χουμε δίπλα στο καλοριφέρ επιταχύνουμε το φύτρωμα κατά 1-2 μέρες). Μόλις φυτρώσουν τα βάζουμε δίπλα σε ηλιόλουστο παράθυρο ή πόρτα για να τα βλέπει ο ήλιος. Όταν αναπτυχθούν λιγάκι και βγάλουν 3-4 φυλλαράκια τα μεταφυτεύουμε σε νέα μικρότερα κεσεδάκια (ένα φυτό ανά κεσεδάκι). Η μεταφύτευση αυτή δεν τα καθυστερεί (άντε να τα ρίξει 1-2 μέρες πισω). Τώρα αυγάτεψαν τα κεσεδάκια σας, αλλά έχει σίγουρα καλυτερεύσει και ο καιρός, οπότε σταδιακά μπορείτε να τα βγάζετε στο μπαλκόνι (τουλάχιστον τις ζεστές ώρες της ημέρας) και να απελευθερώσετε χώρο από το εσωτερικό του σπιτιού. Κατά τον δεύτερο τρόπο σπέρνετε απευθείας σε μικρά κεσεδάκια, ρίχνοντας 3-4 σπόρους από το κάθε είδος για να εξασφαλίσετε ότι τουλάχιστον ένας θα φυτρώσει. Εδώ βέβαια απαιτείται περισσότερος χώρος μπροστά σε φυσικό φως (παράθυρα κλπ). Σε όλα μας τα κεσεδάκια τοποθετούμε ετικέτα με την μέρα σποράς και την ποικιλία του σπόρου.

Από αρχές Απριλίου (ανάλογα με την εξωτερική θερμοκρασία) μεταφυτεύουμε σταδιακά στον μπαξέ τις ντομάτες. Οι πρώτες σας κόκκινες ώριμες ντομάτες θα είναι στο πιάτο σας από 10 Ιουνίου και μετά. Αν θέλετε να αποφύγετε την πιθανότητα του φυσικού υβριδισμού πρέπει να φυτεύετε τις διαφορετικές ποικιλίες ντομάτας σε απόσταση τουλάχιστον 2 μέτρων. Άλλος τρόπος είναι να τυλίξετε τα άνθη που θα κρατήσετε σπόρο με ένα πολύ ψιλό τούλι μέχρι να δέσουν καρπό (η ντομάτα αυτογονιμοποιείται). Για μελιτζάνες, αγγουράκια, πιπεριές, καρπούζι, κολοκύθι αρχίστε την μεταφύτευση μερικές μέρες αργότερα, αφού απαιτούν μεγαλύτερη ελάχιστη θερμοκρασία.