Φουμάρια

Επιστημονικό όνομα Fumaria officinalis (Φουμάρια η φαρμακευτική). Ανήκει στην οικογένεια  Παπαβερίδες (Papaveraceae) και στο γένος Φουμαριίδες (Fumarioideae) Άλλα ονόματα: Φουμαριά, Καπνόχορτο, Καπνίτης, Στάχτερη, Χιονίστρα, Ερηνάκι,  Αγριοκουφίτης, Μαγιασιλόχορτο, Καπνογόργιον ή Καρυδάλιον (κατά Διοσκουρίδη). Το άνθος και η ρίζα του έχουν μια ελαφριά μυρωδιά καπνού και για αυτό λέγεται καπνόχορτο. Είναι μονοετές ποώδες φυτό και μπορεί στο ύψος να ξεπεράσει το μισό μέτρο. Η ρίζα του είναι κατακόρυφη, μακριά και μοιάζει με λεπτό μπεζ καρότο. Έχει βλαστό που έρπει ή αναρριχάται.  Τα φύλλα του είναι πτεροειδή και μοιάζουν με του μαϊντανού και του κώνειου. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι και έχει άνθη μέτρια, σε βοτρώδεις ταξιανθίες που έχουν χρώμα μεταξύ ροζ μωβ και κόκκινου. Είναι ένα πανέμορφο αγριολούλουδο με ερμαφρόδιτα άνθη που γονιμοποιούνται από τις μέλισσες. Προτιμά υγρό αμμώδες ή αργιλώδες χώμα και αναπτύσσεται σε έδαφος οποιουδήποτε ph. Φύεται σε Ευρώπη, Ασία, Βόρειο Αμερική, Βόρειο Αφρική και Αυστραλία. Θεωρείται ζιζάνιο, φυτρώνει εύκολα και το συναντάμε σε κάμπους, καλλιεργημένες εκτάσεις, χέρσα εδάφη, αμπέλια, στις άκρες των δρόμων κ.α. Η παρουσία της σημαίνει πλούσιο σε άζωτο εδάφη.

Θεραπευτικές Ιδιότητες:

Η Φουμάρια περιέχει αλκαλοειδή (φουμαρίνη, canadine, προτοπίνη, sinactine κλπ), κάλιο, φουμαρικό οξύ, τανικό οξύ, ρητίνη, μηλικό ασβέστιο, αμινοξέα κλπ. Θεωρείται βότανο με πολλές θεραπευτικές-φαρμακευτικές ιδιότητες από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Το συνιστούσαν Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης, Πλίνιος, Αβικέννιος, Άραβες και Κινέζοι γιατροί, πιο σύγχρονοι βοτανολόγοι (Gilibert, Hoffmann, Γκούλεν), μοναχοί του Αγίου Όρους, καθώς και η Ελληνική λαϊκή ιατρική. Αναφέρεται ως το κορυφαίο βότανο για την θεραπεία δερματικών προβλημάτων όπως το έκζεμα, η ψωρίαση, η ακμή, οι λειχήνες, οι φακίδες. Είναι αποτοξινωτικό του οργανισμού, διουρητικό, χολαγωγό, καθαρίζει τα νεφρά το συκώτι και το αίμα. Θεραπεύει την δυσκοιλιότητα, αυξάνει τα ποσοστά του μεταβολισμού, θεωρείται αντιφλεγμονώδες και αντιοξειδωτικό. Βοηθά στην ατονία των πεπτικών οργάνων, σε εντερικά προβλήματα, σε δυσπεψία, δρα κατά του ίκτερου και της παιδικής νινίδας (ως έκχυμα). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πλύσεις ματιών  στην επιπεφυκίτιδα και στο σκορβούτο. Είναι ελαφρύ υπνωτικό και ηρεμιστικό.

Συλλογή – Χρήσεις:

Έχει γεύση πικρή ειδικά όταν είναι φρέσκο. Όταν αποξηρανθεί η γεύση είναι ακόμη πιο πικρή. Κάθε μέρος του φυτού, εκτός από τη ρίζα μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Συλλέγονται κατά την περίοδο της ανθοφορίας, άνθη και φύλλα. Πίνεται ως έκχυμα και ως βάμμα. Για δερματικά προβλήματα χρησιμοποιείται και εξωτερικά ως κρύο έκχυμα (τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα), βάμμα ή βοτανόλαδο.  

Προφυλάξεις – Κίνδυνοι:

Πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με κρίσεις και επιληψία. Αντενδείκνυται σε ασθενείς με γλαύκωμα. Επίσης να αποφεύγετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Πλεονάζουσα δόση μπορεί να προκαλέσει υπνωτική και ηρεμιστική δράση, ειδικά αν ληφθεί για περισσότερο από περίπου 10 ημέρες. Η φουμαρίνη μπορεί να προκαλέσει τοξική αντίδραση. Υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει σε εξαίρετες περιπτώσεις μέχρι και παράλυση του κέντρου της αναπνοής. 

Πηγές: Wikipedia, NSDA, Oshims, Διοσκουρίδης