Ταραξάκο, Αγριοράδικο ή Πικραλίδα (Taraxacum officinale)

Έχει πολύ καιρό που σκεφτόμουνα να γράψω μια ανάρτηση για το ταραξάκο που θεωρείται ένα από τα πολυτιμότερα φαρμακευτικά και φαγώσιμα φυτά. Περίοδος διακοπών τώρα και να η ευκαιρία να συμμαζέψω ότι έχω βρει κατά καιρούς στο διαδίκτυο, τις προσωπικές δοκιμές και τις εμπειρίες άλλων που μάζεψα. Το Ταραξάκο αναφέρεται ως ελληνική λέξη και λέγεται ότι είναι το βότανο που θεραπεύει τις ταραχές, τις διαταραχές και τους πόνους του οργανισμού. Χρησιμοποιείται από αρχαιοτάτων χρόνων σε όλη την οικουμένη, ως πολύπλευρο θεραπευτικό(κινέζικη Ιατρική, Αρχαία Ελλάδα, Ινδιάνικη θεραπευτική, Μεσαίωνας κλπ). Αναφέρεται ως πικραλίδα εξαιτίας της λακτοπικρίνης (lactupircin) που είναι υπεύθυνη για την πικρή του γεύση. Είναι το γνωστό ραδίκι του βουνού(αγριοράδικο) που είναι πολυετές ποώδες χειμερινό φυτό, χωρίς στέλεχος και με ύψος ως 20-25 εκ. Εμφανίζεται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη και πολλαπλασιάζεται από τα ριζώματα του, αλλά και με σπόρους. Έχει κίτρινα άνθη που ανοίγουν το πρωί, κλείνουν το βράδυ και με οδοντωτά φύλλα. Ανθίζει την άνοιξη, αλλά δεν αποκλείεται να δείτε άνθη και νωρίτερα. Φυτρώνει παντού στη γη (αυτή την περίοδο όπου και να ψάξετε στην εξοχή θα το βρείτε) και περιέχει ένα κάρο χρήσιμες ουσίες για τον οργανισμό μας. Περιέχει μέταλλα(σίδηρο, κάλιο - η πλουσιότερη πηγή καλίου-, μαγνήσιο, μαγγάνιο, θείο, νάτριο, ψευδάργυρο), υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνες(Α, Β, C, D, Ε, Κ), σεσκιτερπενικές λακτόνες, γερμακρολίδια, φλαβονοειδή, τανίνες, κουμαρίνες, στερόλες, τριτερπένια, καροτενοειδή(λουτείνη, βιολαξανθίνη, πολυσακχαρίνες) κ.α.

Ιδιότητες:

Θεωρείται ένα από τα καλύτερα χολαγωγά φυτά και εξαιρετικό διουρητικό. Διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής, βοηθάει στη σωστή λειτουργία της καθώς διεγείρει τη ροή της βοηθώντας στη διάσπαση των λιπών. Κρατά τη χοληστερίνη σε χαμηλά επίπεδα. Βοηθάει στην απομάκρυνση των περίσσιων υγρών από το σώμα και αντίθετα με άλλα διουρητικά που οδηγούν σε αποβολή του καλίου με την ούρηση, το ταραξάκο συμβάλλει στην συντήρηση του καλίου σε υψηλά επίπεδα (περιέχει 3,5%-4,5% επί των ξηρών φύλλων). Είναι άριστο αποτοξινωτικό, απομακρύνει άχρηστες κ επικίνδυνες ουσίες-τοξίνες από όλο το σώμα και ειδικότερα από τα νεφρά, το συκώτι και τη χοληδόχο κύστη. Θεραπεύει χρόνιες παθήσεις του συκωτιού και καταπολεμά τις πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Μειώνει το ουρικό οξύ και τα τριγλυκερίδια στο αίμα. Καθαρτικό του αίματος και θεραπεύει την υψηλή του πίεση. Είναι αντισκορβουτικό και άριστο τονωτικό. Επίσης είναι αντιβηχικό και πολύ καλό αντιφλεγμονώδες ειδικά για παθήσεις του στήθους. Αποτρέπει τα αδενικά οιδήματα. Ακόμη είναι αντιρευματικό και άριστο θεραπευτικό της αρθρίτιδας και των χρόνιων ρευματοπαθειών. Θεραπεύει την χρόνια δερματίτιδα, βοηθάει στο έκζεμα, στην ακμή και στην φαγούρα. Καταπολεμάει τον έρπη. Το φυτό περιέχει ένα λευκό γαλακτώδη χυμό (Latex).που αν απλωθεί πάνω σε μυρμηγκιές τις εξαφανίζει. Αυξάνει την όρεξη(εξαιτίας της πικράδας του) και βοηθάει στην σωστή πέψη των τροφών(πολύ καλό χωνευτικό και τονωτικό του στομάχου).. Αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη δυσκοιλιότητα. Άριστη πηγή πρόσληψης καλίου αλλά και ασβεστίου. Οι ρίζες του μπορούν να αλεστούν και να χρησιμοποιηθούν σαν υποκατάστατο του καφέ ή ως ενισχυτικό γεύσης του καφέ.

Πως το χρησιμοποιούμε;

Είναι το βότανο που το χρησιμοποιούμε όλο, από την κορφή(άνθη) ως τα νύχια(ρίζες). Κατά αρχή τα φρέσκα φύλλα του τρώγονται ως σαλάτα(μαζί με ζωχούς) με λίγο ζεμάτισμα. Ένα μικρό αγριοράδικο είναι λιγότερο πικρό από ένα ώριμο. Χρησιμοποιείται στην μαγειρική και αν ψάξετε θα βρείτε αρκετές συνταγές. Πίνεται αποξηραμένο ή φρέσκο ως έγχυμα (φύλλα, άνθη) και αφέψημα(ρίζες). Η δοσολογία είναι 1-2 κουταλιές από το βότανο. Με τις ρίζες της πικραλίδας που είναι από τα πιο ισχυρά μέρη του βοτάνου φτιάχνουμε και βάμμα. (δείτε και εδώ). Επειδή περιέχει πολλά μέταλλα σκέφτομαι ότι θα δρα και ως φυτοπροστατευτικό από μυκητιάσεις για μπαξεβανικά και καρποφόρα. Θα το δοκιμάσω και θα ενημερώσω από τον Ιούνιο. Γενικά, το ταραξάκο είναι το βότανο που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι!

Tips: Επειδή είναι φυτό χαμηλό και φυτρώνει παντού, όταν το συλλέγεται επιλέξτε περιοχές μηδενικής ρύπανσης και τοξικότητας. Επίσης να το πλένεται καλά πριν την χρήση (κ με ξύδι) ώστε να αποφύγεται πιθανές μολύνσεις και αρρώστιες από ουσίες που “αφήνουν” άρρωστα ζώα.
Πηγές: 
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BE%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CE%BD_%CF%84%CE%BF_%CF%86%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD
http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/taraxacum-officinale-dandelion
http://pfaf.org/user/default.aspx

Το θερμοκήπιο / φυτώριο είναι έτοιμο πάνω στην ώρα!

Το μικρό αυτοσχέδιο θερμοκήπιο που θα φιλοξενήσει τα νεαρά μας φυτά για να προστατευτούν από τις χαμηλές θερμοκρασίες που ήδη επικρατούν στην αυλή, είναι έτοιμο. 

Πρόκειται για περίπου 180 σακουλάκια με μοσχεύματα από δικά μας μητρικά φυτά λεβάντας, φασκόμηλου, δενδρολίβανου, σπαθόχορτου, ρίγανης και αψιθιάς. Η λύση του μικρού θερμοκηπίου κρίθηκε απαραίτητη καθώς η θερμοκρασία που απαιτείται για τη ριζοβολία των μοσχευμάτων είναι περίπου 15 βαθμοί και η εξωτερική θερμοκρασία άρχισε ήδη να κυμαίνεται σε πολύ χαμηλότερα...

 

Η βάση για το μικρό θερμοκήπιο / φυτώριο είναι η γνωστή ραφιέρα αποθήκης του ΙΚΕΑ στην οποία προσαρμόστηκε αυτοσχέδια ανοιγόμενη οροφή και στη συνέχεια καλύφθηκε με νάυλον θερμοκηπίου. Στα ανοιγόμενα (για πότισμα και αερισμό) σημεία, δηλαδή στην πρόσοψη και στην οροφή, χρησιμοποιήθηκε αυτοκόλλητο σκρατς.

Ήδη η θερμοκρασία που μετρήσαμε εντός του θερμοκηπίου είναι σχεδόν 3 βαθμοί υψηλότερη από την εξωτερική θερμοκρασία πράγμα που σημαίνει ότι ο κόπος μας μάλλον δεν πήγε χαμένος...

Ωρίμανση Σαπουνιών

Μετά την παρασκευή του σαπουνιού με την ψυχρή μέθοδο και την τοποθέτησή του σε καλούπια, ακολουθεί μια διαδικασία ωρίμανσης που είναι επίσης πολύ σημαντική και πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή. Το σαπούνι κάθεται στο καλούπι για μια δυο μέρες μέχρι να πήξει καλά, ώστε να μπορεί να ξεκαλουπωθεί εύκολα και χωρίς να χάσει την φόρμα του. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το είδος των ελαίων σαπωνοποίησης και το ποσοστό υπερλίπανσης που χρησιμοποιήσαμε. Με υπερλίπανση 10% και «μαλακά» έλαια θα χρειαστεί τουλάχιστον 2 μέρες παραμονής στο καλούπι. Σε αυτή τη φάση το ph του σαπουνιού μπορεί και να ξεπερνάει το 12. Στη συνέχεια αποθηκεύουμε τα σαπούνια σε μέρος σκοτεινό, αεριζόμενο, απαλλαγμένο υγρασίας και θερμοκρασίας από 15-22 βαθμούς Κελσίου. Εκεί πρέπει να παραμείνουν τουλάχιστον 7 εβδομάδες για να αποβάλλουν την υγρασία τους και να πέσει το ph τους, ώστε να γίνουν φιλικότερα για την επιδερμίδα. Και εδώ ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το είδος των ελαίων, την υπερλίπανση αλλά και την ποσότητα του νερού που χρησιμοποιήσαμε κατά την παρασκευή του. Υπάρχουν διάφοροι μπακάλικοι τρόποι που μετράει κανείς το ph, όπως τα χαρτάκια με την χρωματική ένδειξη, η μέθοδος του κόκκινου λάχανου και άλλοι. Ο ασφαλέστερος και πιο αξιόπιστος τρόπος είναι το πεχάμετρο υγρών. Στο Βοτανόκηπο έχουμε προμηθευτεί τέτοιο πεχάμετρο και μετράμε συνεχώς τα σαπούνια μας. Σε πολύ μικρή ποσότητα απιονισμένου νερού τρίβουμε λίγο σαπούνι και μετράμε το υγρό διάλυμα που προκύπτει. Συνήθως μετά από 2 μήνες ωρίμανσης τα σαπούνια μας έχουν ph 8,4 με 9,2. Στη βιομηχανία χρησιμοποιούν το Ε330 (κιτρικό οξύ), που θεωρείται ακίνδυνο, προκειμένου να ρίξουν το ph. Βρήκαμε όμως ότι και αυτό θεωρείται ύποπτο καρκινογενέσεων (http://www.pressinaction.gr/ey-zin/item/1034-ta-e-poy-kanane-ftera και http://www.netlife.gr/nutrition/food-preservatives ). Θα το ψάξουμε περισσότερο, αλλά έτσι και αλλιώς δεν το υιοθετούμε και ούτε το χρησιμοποιούμε.  Μετρήσαμε βιομηχανικά και άλλα επώνυμα χειροποίητα σαπούνια και τα βρήκαμε με ph γύρω στο 9. Σε κάθε περίπτωση όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο πέφτει το ph του σαπουνιού, αρκεί να «αναπνέει» και να μην είναι αεροστεγώς συσκευασμένο.

Tips:  Μέγας εχθρός του χειροποίητου σαπουνιού είναι η υγρασία. Όταν το χρησιμοποιείται πρέπει να φροντίζεται να παραμένει στεγνό, αλλιώς γλιτσιάζει και «λιώνει». Αυτό γίνεται εξαιτίας της γλυκερίνης που περιέχει, αφού στην ψυχρή μέθοδο παρασκευής είναι ζητούμενη και δεν απομακρύνεται. Σκεφτήκαμε και τοποθετήσαμε ένα σχοινάκι κατά το καλούπωμα, ώστε όταν το χρησιμοποιεί κανείς να μπορεί να το κρεμάσει για να στεγνώνει πιο εύκολα.

Γιατί Ελληνικές Πρώτες Ύλες

Από καιρό συζητάμε στον Βοτανόκηπο την ποιότητα & την προέλευση των πρώτων υλών που δεν παράγουμε εμείς. Θέλουμε οι πρώτες ύλες να είναι ασφαλείς και φυσικές ή βιολογικές. Όταν όμως ένα προϊόν έρχεται από την άλλη άκρη της γης και μεσολαβούν αρκετοί έμποροι μέχρι να φτάσει στα χέρια μας, επιτρέψατέ μας να έχουμε αμφιβολίες ακόμη και αν συνοδεύεται με ένα κάρο πιστοποιητικά(αξίζει να ψάξετε αναφορές στο διαδίκτυο για πολλές εταιρείες πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων). Αποφασίσαμε λοιπόν τα προϊόντα που προμηθευόμαστε να είναι Ελληνικά από παραγωγούς που γνωρίζουμε τον τρόπο καλλιέργειάς τους και να ελαχιστοποιήσουμε τα εισαγόμενα. Επισκεφθήκαμε πριν λίγες μέρες το Κέντρο Γεωργικής Έρευνας Βόρειας Ελλάδας στη Θεσ/νικη και διαπιστώσαμε την μεγάλη τεχνογνωσία  και επιστημονική υποστήριξη που υπάρχει, καθώς και την πλούσια ελληνική χλωρίδα. Αξίζει να αναφέρουμε μερικά στοιχεία από την έρευνα της Δρ Ελένης Μαλούπα τακτικής ερευνήτριας του εργαστηρίου Προστασίας & Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών Ειδών του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Θεσ/νικης. «Η Ελληνική χλωρίδα είναι η τρίτη πλουσιότερη παγκοσμίως και φιλοξενεί το 50% της φυτικής βιοποικιλότητας της Ευρώπης & το 80% της Βαλκανικής. Είναι η πλουσιότερη χλωρίδα της Ευρώπης σε σχέση με την επιφάνεια της γης, με περισσότερα από 6000 αυτόχθονα είδη & υποείδη σε 132000km². Έχουμε 270 περιοχές Natura, 400 υγροβιότοπους και υψηλό ενδημισμό με 1 στα 5 φυτικά είδη να είναι ενδημικό στην Ελλάδα.» Δηλαδή έχουμε σχεδόν τα πάντα και άρα μπορούμε(?) να παράγουμε σχεδόν τα πάντα. Επιπλέον λόγω της ποικιλότητας των κλιματικών συνθηκών και της σύστασης του εδάφους τα προϊόντα μας είναι άριστης ποιότητας.  Παράγουμε το καλύτερο ελαιόλαδο και ηλιέλαιο στον κόσμο  και δεν υπάρχει κανένας λόγος να εισάγουμε jojoba & macadamia oil, shea & cocao butter. Δεν χρειαζόμαστε φοινικέλαιο & λάδι καρύδας, αφού μπορούμε να παράγουμε άριστης ποιότητας καστορέλαιο. Έτσι δεν συμβάλλουμε και στον ξεριζωμό χιλιάδων παρθένων δασών προκειμένου να αντικατασταθούν με φυτείες φοίνικα & καρύδας. Δεν χρειαζόμαστε αμερικάνικη φυτική σόγια (ο ορισμός του μεταλλαγμένου), όταν την ίδια δουλειά στις καλλυντικές κρέμες μας την κάνει το κερί της μέλισσας που «βόσκει» στα ελληνικά δάση & λιβάδια. Αμυγδαλιές είναι γεμάτη όλη η Ελλάδα, βερικοκιές επίσης, αβοκάντο και αλόη παράγουν στην Κρήτη και είναι εξαιρετικής ποιότητας. (http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=312546). Επίσης δεν είναι δυνατόν να εισάγουμε θυμάρι από το Θιβέτ, τριαντάφυλλο από τη Βουλγαρία, ρίγανη από την Τουρκία, ενώ ο τόπος μας είναι ο παράδεισος των αρωματικών. Επιπλέον το κριτήριο της τοπικότητας έχει και μια οικολογική διάσταση, αφού συμβάλει στην μείωση των μεταφορών και άρα της ρύπανσης. Δεδομένης και της οικονομικής κρίσης η υποστήριξη των τοπικών μας ποιοτικών προϊόντων δίνει δουλειά και ανάπτυξη στους ίδιους μας τους εαυτούς.

Υγρό σαπούνι για τα πιάτα

Άρχισα να το ψάχνω πριν 7 χρόνια, όταν έπλενα τα μπιμπερό και τα πιατάκια του μικρού μου. Πλένοντας με τα εμπορικά υγρά σαπούνια για τα πιάτα φοβόμουνα ότι μένουν πάνω σε αυτά επικίνδυνα κατάλοιπα. Ανακάλυψα λοιπόν ότι υπάρχουν πολύ περισσότεροι λόγοι για να τα αποφύγω και να φτιάξω ένα εντελώς φυσικό, ακίνδυνο, ανακυκλώσιμο και οικολογικό υγρό σαπούνι πιάτων. Αρχικά αγόρασα το γνωστό μας αρκάδι και πειραματίστηκα με αυτό. Μαθαίνοντας αργότερα να φτιάχνω σαπούνια, τελειοποίησα το υγρό πιάτων και ορίστε η συνταγή:

Υλικά:

50 γρ σαπούνι από ανακυκλώσιμο τηγανέλαιο (ή Αρκάδι)

220 γρ νερό

15 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεμόνι ή λεβάντα κλπ
γλυκερίνη

Βράζω το νερό και το κατεβάζω από την φωτιά. Ρίχνω μέσα το σαπούνι, που προηγουμένως έχω τρίψει στον τρίφτη και ανακατεύω μέχρι να διαλυθεί. Μόλις κρυώσει λίγο, ρίχνω την γλυκερίνη και ανακατεύω. Όταν κρυώσει ρίχνω τις σταγόνες αιθέριου και το υγρό μας είναι έτοιμο. Πολύ αφρό δεν κάνει, αλλά καθαρίζει τέλεια διώχνοντας τα λίπη. Ειδικά η έκδοση με το ανακυκλωμένο τηγανέλαιο καθαρίζει πολύ καλύτερα.(η Χημεία το επιβεβαιώνει) και έχει και επιπλέον γλυκερίνη για να μην ταλαιπωρούνται τα χεράκια μας. Για νοικοκυρές και νοικοκυρέους που επιμένουν στον αφρό, υπάρχει παραλλαγή που κάνει μπόλικο αφρό. Χρησιμοποιείστε στο σαπούνι έλαιο καρύδας ή φοινικέλαιο ή καστορέλαιο (ειδικό στα ευαίσθητα χέρια), που όλα τους κάνουν περισσότερο αφρό και έχουν η αλήθεια μεγαλύτερες καθαριστικές ικανότητες. Όμως ένα υγρό από τέτοιο σαπούνι θα σας στοιχίσει αρκετά και είναι ασύμφορο. Επιπλέον και οικολογικοί λόγοι μας υπαγορεύουν την μη χρησιμοποίησή  τους (ας μη συμβάλλουμε στην καταστροφή δασών προκειμένου να καλλιεργηθούν φοίνικες). Η καλύτερη λύση λοιπόν με απλό αγνό σαπούνι ελιάς και είναι κάτι που ο καθένας και η καθεμία μπορούν να φτιάξουν. Επίσης αντί για νερό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έγχυμα βοτάνων(λεβάντας, φασκόμηλου, θυμαριού κλπ).

Χύτρα Αποστακτήρας Peri_2 εν δράσει

Δοκιμάσαμε την χύτρα αποστακτήρα Peri_2 και δουλεύει μια χαρά! Αποφασίσαμε να κάνουμε υδροατμοαπόσταξη. Δηλαδή νερό που βράζει και παράγει ατμό, ο οποίος περνάει μέσα από το βότανο παρασύροντας τις ουσίες του. Επομένως το βότανο δεν πρέπει να ακουμπάει στο νερό και ανάμεσά τους υπάρχει ένας μικρός χώρος κενός. Πρώτα τοποθετήσαμε μέσα στην χύτρα μια σχάρα για να βάλουμε το βότανο. Η σχάρα δεν εφάπτεται με τον πάτο της χύτρας, αλλά πατάει με ποδαράκια και αφήνει περίπου το 1/3 της χύτρας άδειο. Σε αυτό τον χώρο ρίξαμε 1300γρ νερό που βράζει. Μέσα στη σχάρα βάλαμε φρέσκο δεντρολίβανο που είναι ανθισμένο αυτή την εποχή (άνθη, φρέσκους βλαστούς, φύλλα). Κλείσαμε το καπάκι, ρυθμίσαμε το μάτι της κουζίνας στο μισό και μετά από 1-2 λεπτά ανοίξαμε το βανάκι, ώστε να βγαίνει ο ατμός. Ο ατμός του νερού μαζί με όλες τις ουσίες του  δεντρολίβανου, μέσω του χαλκοσωλήνα, καταλήγει στο δοχείο(κατάλληλα διαμορφωμένο μπετόνι) με την σπείρα.  Μέσα στο δοχείο είχαμε κρύο νερό, που το ανανεώναμε συχνά-πυκνά. Είχαμε αγωνία αν θα δουλέψει και όντως μετά από 10 λεπτά περίπου άρχισε να στάζει στο ποτηράκι που χαμε στην έξοδο. Έγινε χαμός στην αποθήκη, πανηγυρίζαμε όλοι, ακόμη και τα μικρά μας. Η όλη διαδικασία κράτησε μιάμιση ώρα και η ψηλοτάβανη αποθήκη μας μοσχοβολούσε δεντρολίβανο για αρκετές ώρες ακόμη. Το αποσταγμένο μείγμα που παραλάβαμε ήταν 1100 γρ περίπου. Η μικρή απώλεια οφείλεται μάλλον στην συγκράτηση του ατμού από το βότανο. (θα επιβεβαιωθεί την άλλη φορά ζυγίζοντας και το ατμοποιημένο δεντρολίβανο). Το μείγμα είναι ουσιαστικά ανθόνερο δεντρολίβανου και πολύ μικρή ποσότητα από το αιθέριό του. Διαχωριστή δεν φτιάξαμε ακόμη, αλλά σκεφτήκαμε τον τρόπο που θα πάρουμε το λίγο αιθέριο. Θα ρίξουμε το μείγμα σε δοκιμαστικό σωλήνα με έξοδο στην βάση του και από την κορυφή θα τραβήξουμε με σύριγγα το αιθέριο. Την επόμενη φορά θα έχουμε όλο το set μαζί μας και θα πάρουμε επί τόπου και το αιθέριο. Το μειονέκτημα του Peri_2 είναι η μικρή ποσότητα βοτάνου που χωράει (περίπου 700γρ με ένα κιλό). 

update: εδώ

Πατέντα Αποστακτήρα!

Έτοιμος ο Super Αποστακτήρας! Μοντέλο Peri_2 προς τιμήν του Περικλή-να ναι καλά ο άνθρωπος! Την ιδέα την βρήκαμε στο blog του Περικλή του πατεντιάρη  http://patentiaris.blogspot.com/2009/01/blog-post_22.html.

Ξεθάψαμε  την παλιά χύτρα SEB και με την βοήθεια ενός φίλου υδραυλικού την κάναμε αποστακτήρα.  Επιπλέον προσαρμόσαμε ένα βανάκι που να μπορεί να κλείνει τον ατμό, όταν  χρειαστεί (αν και έχει μια επικινδυνότητα) και κάναμε κάποιες μικροβελτιώσεις.  Δουλεύει σαν υδροαποστακτήρας και σαν υδροατμοαποστακτήρας(με την προσθήκη μιας εσωτερικής σχάρας). Δύο σε ένα δηλαδή. Από αύριο επί το έργον στο χωριό. Εννοείτε ότι κάνει και για τσίπουρο! update εδώ και εδώ