Βήχιο, θαυματουργό αλλά και τοξικό

 

Το Βήχιον (Tussilago farfara Τ.) ή αλλιώς Χαμολεύκη  ανήκει στην οικογένεια Asteraceae. Είναι ποώδες(10-30εκ), πολυετές φυτό με χοντρό ρίζωμα, πολύβλαστο με φωτεινά κίτρινα άνθη. Το άνθος του μοιάζει με κίτρινη μαργαρίτα (ή και του Ταραξάκου) και αρχίζει να ανθίζει μέσα στο Φλεβάρη, ακόμη και σε χιονισμένο έδαφος. Χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν έχει φύλλα όταν ανθίζει.  Τα φύλλα του μοιάζουν με του κισσού και θα βγουν μετά την άνθησή του. Το συναντούμε σε Ευρώπη, Βόρειο Ασία, Αμερική και σε υψόμετρο πάνω από 300 μέτρα. Στη χώρα μας βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα βουνά και προτιμάει αργιλοασβεστώδη και υγρά εδάφη. Θα το βρείτε ανθισμένο αυτή την εποχή και μέχρι τέλη Απριλίου σε μεγάλο υψόμετρο.

Είναι πολύ γνωστό φαρμακευτικό φυτό από την αρχαιότητα. Βήχιον το ονόμασε ο Διοσκουρίδης, που το θεωρούσε το πιο δραστικό αντιβηχικό. Στη λαϊκή ιατρική το συνιστούν κατά του βήχα, όπως και φαρμακευτικές εταιρείες το χρησιμοποιούν σήμερα σε αντιβηχικά σκευάσματα και φίλτρα για καπνιστές. Θαυματουργό λοιπόν αντιβηχικό, αλλά και με αποχρεμπτικές, μαλακτικές, αντικαταρροικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται για βρογχίτιδες, λαρυγγίτιδα,  άσθμα και  στα περισσότερα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος.  Έχει ελαφρώς διουρητικές ιδιότητες και προτείνεται για την κυστίτιδα. Εξωτερικά χρησιμοποιείται (με μορφή κομπρέσας ή κατάπλασμα) για ανακούφιση από μυϊκούς και ρευματικούς πόνους. Τα θεραπευτικά του μέρη είναι τα άνθη, αλλά και τα φύλλα του, που συλλέγονται αργότερα, μετά τον Μάιο. Πίνεται ως έγχυμα.

Πέρα από την αποτελεσματικότητά του έχει και ένα σοβαρό μειονέκτημα. Περιέχει ίχνη από  τοξικά-καρκινογόνα αλκαλοειδή (pyrrolizidine alkaloids ) που προσβάλλουν το συκώτι, ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση, προκαλούν καρκινώματα και άλλα. Περισσότερα για τα πυρρολιζιδινικά αλκαλοειδή θα βρείτε εδώ: http://www.henriettesherbal.com/PAs/PAs-toxicity.html

Στην Γερμανία και στην Αυστρία κλωνοποίησαν το φυτό και έφτιαξαν ένα κλώνο που δεν περιέχει τις επικίνδυνες ουσίες, το  Tussilago farfara Wein. Επειδή τέτοιο Βήχιο δεν κυκλοφορεί στη Ελλάδα θα πρέπει να το αποφεύγεται ή να είστε πολύ προσεκτικοί στη χρήση του(ελάχιστη ποσότητα για μικρή διάρκεια). Απαγορεύεται ειδικά σε παιδιά ή σε άτομα με προβλήματα στο συκώτι , όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές.