Στελλάρια

Η  λατινική ονομασία του βοτάνου είναι STELLARIA media και ανήκει στην οικογένεια των Καρυοφυλλιδών (Caryophyllaceae).  Θεωρείται ζιζάνιο και θα την βρούμε στην Ευρώπη, την Β. Αμερική, την Ασία και σε περιοχές που έχουν υγρασία και θερμοκρασία από 0 ως 30 βαθμούς κελσίου. Φυτρώνει σε όλα τα εδάφη (αμμώδη, αργιλώδη, βαριά), σε οποιοδήποτε pH, προτιμά το φως αλλά αναπτύσσεται και σε ημισκιά. Το ύψος της φτάνει ως τα 40εκ, έχει οβάλ φύλλα, χνουδωτούς μίσχους και τα άνθη του είναι μικρά και άσπρα. Έχει πολλούς μικρούς σπόρους (μέχρι και 15000/φυτό) που βλασταίνουν μέσα σε λίγα χρόνια, παραμένουν όμως ζωντανοί για μεγάλο διάστημα. Ζει 6 με 7 βδομάδες και από τους σπόρους που προϋπήρχαν ξαναφυτρώνει μέχρι να ανέβει η θερμοκρασία στους περίπου 25 βαθμούς. Στην Ελλάδα ανθίζει από τις ζεστές μέρες του Φεβρουαρίου και τα άνθη της είναι ερμαφρόδιτα (έχει τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα), που γονιμοποιούνται από τις μέλισσες.

Συστατικά
Περιέχει βιταμίνες Α, Β1, Β2, C(πολύ υψηλή), γ-λινολενικό οξύ, τριτερπενοειδείς σαπωνίνες,  οξαλικά, κουμαρίνες, φλαβονοειδή, καρβοξυλικά οξέα, νιασίνη, , μαγνήσιο, σίδηρο, ασβέστιο, κάλιο, ψευδάργυρο, φώσφορο, μαγνήσιο, νάτριο, σελήνιο και  πυρίτιο. Σύμφωνα με την βάση δεδομένων USDA οι σπόροι της περιέχουν πρωτεΐνες 17,8%  και λιπαρά 5,9%, ενώ τα φύλλα της (100g) πρωτεΐνες 14,5 g, λιπαρά 2,4 g, υδατάνθρακες: 63.9g,  φυτικές ίνες 20,5 g, Βιταμίνες Α: 30mg, Θειαμίνη (Β1): 0.02mg,  Ριβοφλαβίνη (Β2): 0.14mg,  Νιασίνη: 0.51mg, C: 375mg κλπ.

Ενδείξεις και θεραπευτικές ιδιότητες

Ο Διοσκουρίδης τη χρησιμοποιούσε για τις φλεγμονές των ματιών και την ωτίτιδα.  Οι ιθαγενείς της Αμερικής την  χρησιμοποιούσαν ως τονωτικό του οργανισμού. Οι Βοτανολόγοι του Μεσαίωνα την συνιστούσαν για την αντιμετώπιση της ψώρας. Στην λαϊκή ιατρική αναφέρεται ως το βότανο κατά της φαγούρας. Σήμερα έχουν αποδειχθεί πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες. Θεωρείται το νο1 βότανο για τις δερματικές παθήσεις. Ως έκχυμα ή κατάπλασμα ή αλοιφή χρησιμοποιείται για πληγές, τραύματα, κνησμό, δερματικές λοιμώξεις, έκζεμα, ψωρίαση, κιρσώδη έλκη.  Καταπραΰνει, μαλακώνει και ενυδατώνει το δέρμα. Η Στελλάρια μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εσωτερικά. Προτείνεται για  την βρογχίτιδα, το άσθμα, το βήχα και το κρυολόγημα. Θεωρείται εξαιρετικό αποτοξινωτικό, διουρητικό, καθαρτικό, αποχρεπτικό και αντιοξειδωτικό. Βοηθά στον έλεγχο της παχυσαρκίας. Η προσθήκη του εγχύματος του φυτού  στο νερό του μπάνιου βοηθά τις ρευματικές αρθρώσεις (όπως και το βάμμα της). Στην ομοιοπαθητική, το αιθέριο έλαιο της συνιστάται εναντίον των ρευματισμών και της αρθρίτιδας, καθώς και της ψωρίασης. Πίνεται και ως έκχυμα (φρέσκο ή αποξηραμένο για μόλις 5 λεπτά στο ζεστό νερό), φτιάχνεται βάμμα και σε χαμηλή αλκοόλη, καθώς και θεραπευτικές κηραλοιφές από βοτανόλαδα στελλάριας. Η Στελλάρια είναι βρώσιμο φυτό με γεύση ελαφρώς γλυκιά, υγρή και δροσερή. Τρώγονται ωμά (σε σαλάτες) ή βρασμένα (για λίγα λεπτά) τα τρυφερά φύλλα της, οι μίσχοι,  τα μπουμπούκια, τα λουλούδια ακόμα και οι σπόροι της. Αδυναμία στο φυτό αυτό έχουν όλα τα πουλιά και οι κότες, ενώ για τα ψάρια είναι τοξικό επειδή περιέχει σαπωνίνες. Οι σαπωνίνες που περιέχει η Στελλάρια είναι τοξικές, αλλά απορροφούνται δύσκολα από τον ανθρώπινο οργανισμό. Με το καλό μαγείρεμα διασπώνται εντελώς. Παρόμοιες σαπωνίνες έχουν και μερικά ήδη φασολιών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση και να επιλέγονται τα τρυφερά μέρη του φυτού. Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει διάρροια και εμετό. Επίσης πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του βοτάνου από τις εγκύους.
Άλλες Πηγές:

http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Stellaria+media
https://en.wikipedia.org/wiki/Stellaria_media
http://www.sciencedirect.com